W dniu 18 lutego br., w siedzibie ŁTN im. Wagów w Łomży odbyło się kolejne spotkanie prowadzone przez prof. Henrykę Sędziak w ramach „Spotkań językoznawczych”.
Tym razem z prelekcją dotyczącą wybranych nazwisk Żydów łomżyńskich wystąpiła pani dr Małgorzata K. Frąckiewicz, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na aspekt historyczny i językowy powstawania nazwisk żydowskich. Powiedziała m.in.:
„Nie można zapomnieć, że dzieje Łomży splatają się z historią Żydów polskich, którzy w przestrzeni tego wyjątkowego miasta, na Mazowszu znaleźli swój dom, swoją ziemię obiecaną. Nie dla wszystkich była to kraina mlekiem i miodem płynąca. Ludność żydowska tworzyła barwną i aktywną wspólnotę z innymi ówczesnymi mieszkańcami miasta, dzieliła także biedę z ludnością polską w niełatwym dla wszystkich dziewiętnastym stuleciu”.
Podkreśliła, że nazwiska żydowskie charakteryzują się m.in. związkiem z obszarem ziemi łomżyńskiej, tworząc np. liczną grupę tzw. nazwisk odmiejscowych (np. Giełczyński, Kolniak, Szczuczyński, Śniadowicz, Tykocki). Są także związane z zawodami wykonywanymi przez tę społeczność (np. Furmanowicz, Młynarzewicz, Piekarowicz, Złotnik). Dr M. K. Frąckiewicz stwierdziła, że:
„Łomżyńskie antroponimy żydowskie przełomu XIX i XX wieku, stanowią obszerny i niezwykle ciekawy materiał, dający podłoże do powstania licznych prac badawczych. Dają także możliwość dokonania analiz porównawczych z nazwiskami wcześniejszymi, jakie łomżanie nosili np. w wieku XVII oraz ze współczesnymi nazwiskami łomżan, co w perspektywie czasu pozwala zauważyć, jak antroponimia miasta i jego okolic się zmieniła na przestrzeni wieków pod wpływem nazewnictwa narzuconego łomżyńskiej ludności żydowskiej przez władze zaboru rosyjskiego, w obszarze którego znalazła się Łomża i ziemia łomżyńska. Na podstawie materiału badawczego można także wskazać nazwiska żydowskie, jakie noszą do dziś współcześni łomżanie, potomkowie mieszczan, którzy np. jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego stanowili ponad 50{524f93d2654f74dba4edb8ec987cee95582e39b966562a1bbcb403c9ab215cdf} mieszkańców Łomży”.
Ponadto prelegentka przywołała i zaprezentowała kilka prac i publikacji poświęconych tematowi wystąpienia. Szerzej jej materiał badawczy zostanie przedstawiony w przygotowywanej obecnie publikacji książkowej, zaś tymczasem w wersji popularnej został on przedstawiony na stronie historialomzy.pl, na którą odsyłamy zainteresowanych.
Na zakończenie podziękowano uczestnikom za liczne przybycie i zaproszono ich na kolejne seminarium językoznawcze organizowane w siedzibie ŁTN im. Wagów w Łomży.
